Dieta lekkostrawna jest jedną z diet leczniczych, zalecanych podczas przebiegu wielu chorób. Dietetycy Body Chief przybliżają informacje na jej temat. Przeczytaj, czym jest dieta lekkostrawna, komu jest zalecana, co można na niej jeść oraz jak łatwo przygotować posiłki łatwo strawne.
Przeczytaj również: Dieta DASH - na czym polega?
Dieta lekkostrawna (potocznie nazywana łatwo strawną) jest specyficznym modelem żywienia skierowanym do osób z zaburzeniami funkcjonowania układu pokarmowego. Cechuje się eliminacją produktów, które znacznie obciążają układ trawienny oraz unikaniem technik obróbki termicznej powodujących pogorszenie stawności artykułów spożywczych, takich jak smażenie, pieczenie czy grillowanie. Stopień eliminacji produktów uzależniony jest od indywidualnej tolerancji oraz występującej jednostki chorobowej będącej przyczyną konieczności stosowania takiego sposobu żywienia. Celem stosowania tego typu diety jest odciążenie układu pokarmowego lub chorego narządu, złagodzenie występujących dolegliwości związanych z chorobą (wymioty, biegunka, zaparcia) lub poprawa stanu zdrowia w czasie rekonwalescencji po przebytych zabiegach lub infekcjach. Taki model żywienia ogranicza zasób stosowanych produktów, natomiast nie uniemożliwia dostarczenia wszystkich substancji odżywczych. W przypadku osoby zdrowej dieta lekkostrawna nie jest zalecana ze względu na ograniczenia podaży błonnika oraz niskie spożycie warzyw i owoców w formie nieprzetworzonej.
Dieta łatwo strawna stosowana jest w specyficznych stanach, w szczególności chorobach związanych z układem pokarmowym, ale również po przebytych zabiegach lub operacjach. Ten rodzaj żywienia poleca się stosować w przypadku:
Zastosowanie diety lekkostrawnej rekomendowane jest również osobom starszym, które często zmagają się z problemami ze strony układu pokarmowego i odczuwają znaczne dolegliwości po spożyciu posiłków z produktami trudnymi do strawienia.
Stosowanie diety lekkostrawnej nie jest zalecane osobom z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, ponieważ wybór produktów z mąk oczyszczonych oraz znaczne rozdrobnienie i rozgotowanie dań zwiększa indeks glikemiczny posiłku, co wpływa na podwyższony poziom glukozy we krwi po spożyciu tego typu dania. Dieta łatwostrawna nie należy również do polecanych w przypadku chęci redukcji masy ciała. Zwiększona podaż węglowodanów prostych może zmniejszać uczucie sytości, przez co częściej może być odczuwalne uczucie głodu i tym samym chęć spożycia kolejnego posiłku.
W diecie łatwo strawnej ważne jest, aby posiłki były skomponowane w sposób nieobciążający układu pokarmowego, a jednocześnie dostarczały niezbędnych składników odżywczych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dieta musi być zbilansowana zarówno pod względem makroskładników, jak i witamin oraz składników mineralnych. Substancją podlegającą restrykcyjnemu obostrzeniu jest błonnik pokarmowy, którego spożycie w większych ilościach pobudza układ pokarmowy i może powodować nasilenie nieprzyjemnych dolegliwości takich jak biegunka lub ból brzucha. Przy układaniu jadłospisu należy uwzględnić straty składników odżywczych spowodowane obróbką technologiczną. Przy znacznych eliminacjach produktowych warto zasięgnąć porady lekarskiej na temat preparatów zawierających witaminy i składniki mineralne, których niedobór może wystąpić w wyniku ograniczonej podaży danych produktów i na podstawie wskazań rozpocząć równolegle do diety ich suplementacje.
Produktami wskazanymi w diecie lekkostrawnej są te artykuły spożywcze, które zawierają małą ilość błonnika pokarmowego, są w znacznym stopniu oczyszczone i przetworzone, dzięki czemu łatwiejsze do strawienia. Przy wyborze warzyw należy zwrócić uwagę na zawartość błonnika oraz innych substancji mogących wpływać negatywnie na funkcjonowanie obciążonego układu pokarmowego. Niewskazane są również produkty z wysoka zawartością tłuszczu, który najdłużej utrzymuje się w żołądku, a jego strawienie wymaga wcześniejszej emulgacji przy udziale żółci wydzielanej przez wątrobę, która jest magazynowana w pęcherzyku żółciowym.
|
Wskazane |
Niewskazane |
Produkty zbożowe |
Jasne pieczywo, sucharki, biszkopty, kasza manna, kasza kukurydziana, kasza jęczmienna perłowa, kuskus, ryż, makaron pszenny bezjajeczny, tapioka, mąka pszenna jasna, mąka ryżowa |
Pieczywo pełnoziarniste, pumpernikiel, amarantus, kasza gryczana, kasza pęczak, komosa ryżowa, kasza bulgur, otręby, płatki owsiane, płatni żytnie, ryż brązowy, ryż dziki, makaron razowy, mąka żytnia, mąka kokosowa |
Nabiał |
Mleko, jogurt naturalny, kefir, twaróg chudy |
Śmietana, twaróg wędzony, sery pleśniowe, sery żółte, sery długodojrzewające, feta, mascarpone, mozzarella |
Jaja |
Gotowane na miękko |
Gotowane na twardo, smażone |
Mięso i ryby |
Cielęcina, kurczak, indyk, królik, dorsz, mintaj, sandacz, pstrąg |
Wieprzowina, dziczyzna, wędliny, podroby, makrela, łosoś, halibut |
Tłuszcze |
Masło, olej rzepakowy, olej lniany, oliwa z oliwek |
Olej kokosowy, olej sezamowy, smalec |
Warzywa |
Bakłażan, bataty, cukinia, dynia, marchew, pietruszka, seler, ziemniaki, kabaczek, szpinak, sałata, pomidory bez skórki i pestek |
Bób, brukselka, ciecierzyca, chrzan, cebula, groch, fasola, kukurydza, papryka, kapusta, kalarepa, czosnek, soczewica, soja |
Owoce |
Jabłko, banany, borówki, mango, maliny, jagody, morele, pomarańcze, nektarynki, truskawki |
Czereśnie, kiwi, granat, figi, porzeczka, rabarbar, śliwki, gruszka, winogrono, wiśnie, ananasa |
Przygotowanie lekkostrawnych posiłków opiera się o wybór sposobu obróbki technologicznej, który znacząco wpływa na strawność produktu. W diecie lekkostrawnej unika się produktów wędzonych, smażonych, zapiekanych, grillowanych oraz pieczonych. Zalecane jest gotowanie w wodzie lub na parze, pieczenie w rękawie oraz duszenie bez wcześniejszego obsmażania. W celu poprawy strawności wydłuża się czas gotowania, dzięki czemu następuje częściowy rozkład błonnika pokarmowego. Dodatkowo mechaniczne rozdrobnienie produktu (np. zmiksowanie, przetarcie) niszczy jego strukturę, co ułatwia pracę enzymom trawiennym. Z produktów spożywanych na świeżo usuwa się skórki oraz pestki tak, aby ułatwić ich spożycie oraz pozbawić części trudnych do strawienia. Jeżeli chodzi o walory smakowe posiłków, to wskazane jest unikanie intensywnych i ostrych przypraw. Zaleca się, aby posiłki miały delikatny, raczej naturalny smak. Ostre przyprawy mogą podrażniać zarówno jamę ustną, jak i pozostałe części przewodu pokarmowego.
W swojej ofercie posiadamy dietę opartą na produktach oraz z zastosowaniem techniki technologicznej, która zapewnia łatwą strawność posiłków. Dieta lekkostrawna SOFT składa się z 6 posiłków, dzięki czemu mogą one być spożywane częściej, ale w mniejszych porcjach, co ma spowodować odciążenie układu pokarmowego. Podstawę diety stanowią oczyszczone produkty zbożowe, bezlaktozowe mleko i produkty mleczne, chude mięso i ryby, tłuszcze dodawane na zimno, a także owoce i warzywa głownie w formie przetworzonej, pozbawione skórki lub pestek. Smażenie i pieczenie na tłuszczu jest wykluczone a dozwoloną formą obróbki termicznej jest gotowanie w wodzie i na parze, duszenie na wodze oraz pieczenie połączone z parowaniem.
I śniadanie: Ryżanka z bananem i cynamonem
II śniadanie: Kanapka z twarożkiem pomidorowym i ogórkiem kiszonym bez skórki
Obiad: Morszczuk na parze z puree ziemniaczanym i mini marchewką
Podwieczorek: Jabłko pod kruszonką
Koktajl: Koktajl mleczny truskawkowy
Kolacja: Placuszki z kurczaka z cukinią z lekkim sosem ziołowym