wróć do listy aktualności
data.title
14-12-2022 Porady

Co to jest ketoza i czy jest zdrowa?

Ketoza to stan metaboliczny podczas którego dochodzi do wzrostu stężenia ciał ketonowych w osoczu. Stan ten jest niezwykle kluczowy podczas stosowania diety ketogenicznej. Dowiedz się jak wprowadzić organizm w stan ketozy oraz czy jest ona zdrowa. Dietetyk Body Chief wyjaśnia.

  • Z artykułu dowiesz się:
  • Czym jest ketoza?
  • Jak wprowadzić organizm w stan ketozy?
  • Czy ketoza jest zdrowa?
  • Jakie są objawy ketozy?
  • Kto nie powinien stosować diety ketogenicznej?
  • Na czym polega proces ketoadaptacji?
  • Co jeść w fazie ketoadaptacji?
  • Dieta ketogeniczna - mity

Przeczytaj również: Dieta ketogeniczna - zasady, co jeść, jak zacząć?

Czym jest ketoza?

Ketoza jest stanem metabolicznym w organizmie, w którym dochodzi do wzrostu stężenia ciał ketonowych w osoczu. Jednocześnie poziom glukozy i insuliny we krwi pozostaje na niskim poziomie. W odróżnieniu od standardowej sytuacji, w której energii pochodzi z glukozy, w stanie ketozy do pozyskania energii wykorzystuje się ciała ketonowe powstałe w wyniku utleniania wolnych kwasów tłuszczowych.

Jak wprowadzić organizm w stan ketozy?

Organizm może być wprowadzony w stan ketozy za sprawą wielu czynników. Jednym z najczęściej omawianych jest dieta. Za sprawą zmiany sposobu żywienia możemy doprowadzić do wystąpienia ketozy. Pierwszą z opcji jest tak zwana głodówka. Przy długotrwałym okresie głodzenia organizm przestawia się na pobieranie energii z ciał ketonowych. Podobny efekt osiągany jest w wyniku zastosowania diety ketogennej, czyli takiej, w której maksymalnie ogranicza się podaż węglowodanów w posiłkach a główne źródło energii w spożywanych posiłkach stanowią tłuszcze. Zwolennicy diety ketogenicznej często zalecają, żeby przed rozpoczęciem stosowania tego modelu żywieniowego, wprowadzić okres głodówki, aby lepiej zaadaptować organizm do zmian.

Warto zauważyć, że stan ketozy jest również osiągany poprzez aktywność fizyczną. W wyniku wielu zmian, m.in. metabolicznych, krążeniowych, oddechowych powstałych przy intensywnym wysiłku fizycznego dochodzi do wzrost stężenia ciał ketonowych we krwi. Mechanizmem, który może stać za powstaniem ketozy powysiłkowej jest obniżenie rezerw węglowodanowych w organizmie oraz zmiany stężenia hormonów podobne do tych, obserwowanych podczas głodówki.

Istnieje również ketoza indukowana, która wywoływana jest celowo przy występowaniu niektórych jednostek chorobowych np. padaczki lekoopornej, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, niektórych typów nowotworów. Należy mieć jednak na uwadze fakt, że wiedza o mechanizmach działania ketozy na choroby nie jest jeszcze do końca znana.

Bardzo ważnym aspektem wprowadzania i utrzymania organizmu w stanie ketozy jest stała kontrola stężenia ciał ketonowych. Stosowanie diety ketogennej bez analizy zawartości ciał ketonowych jest bezzasadne, ponieważ nie mamy informacji, czy nasz organizm rzeczywiście czerpie energię z innego źródła niż glukoza.

Czy ketoza jest zdrowa?

Wprowadzanie organizmu w stan ketozy bez medycznych wskazań do tego, nie jest zalecane. Wpływa to na zaburzenie wielu procesów i dłuższej perspektywie czasowej może prowadzić do poważnych konsekwencji. Długoterminowe stosowanie diety ketogenicznej w celach innych niż medyczne nie zostało jeszcze dokładnie zbadane, dlatego przed rozpoczęciem takiego sposobu żywienia oraz w jego trakcie należy być pod stałą opieką lekarską i regularnie wykonywać badania.

Jakie są objawy ketozy?

Jako objawy przejścia organizmu w stan ketozy wymienić można:

  • - problemu ze snem,
  • - nieprzyjemny zapach z ust,
  • - problemy żołądkowe, zaparcia, biegunki,
  • - obniżenie zdolności treningowych,
  • - zmniejszenie apetytu,
  • - utrata masy ciała.

Kto nie powinien stosować diety ketogenicznej?

Należy jasno podkreślić, że według aktualnej wiedzy, stosowanie diety ketogenicznej bez wskazań medycznych nie jest zalecane. Ten model żywienia jest w szczególności niewskazany dla dzieci, kobiet w ciąży, osób zmagających się z chorobami układu pokarmowego oraz układu sercowo-naczyniowego.

Na czym polega proces ketoadaptacji?

Ketoadaptacja jest procesem stopniowego obniżania zawartości węglowodanów w diecie. Stanowi okres około 2-4 tygodniu przed wejście w stan ketozy, w którym przygotowuje się organizm do zmiany źródła pobieranej energii. Ma to uchronić przed pojawieniem się niekorzystnych aspektów diety ketogenicznej (np. keto grypy) oraz zwiększyć szanse na szybkie i bezproblemowe wejście organizmu w stan ketozy.

Co jeść w fazie ketoadaptacji?

W czasie ketoadaptacji należy ograniczyć produkty bogate w węglowodany, takie jak produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych, owoce i warzywa z dużą zawartością cukrów prostych, słodycze i słone przekąski. Jadłospis powinien bazować na tłuszczach, mięsie, nabiale, rybach, nasionach, pestkach oraz warzywach z małą ilością węglowodanów (np. ogórek, sałata, cukinia).

Dieta ketogeniczna – mity

  • Mit nr 1. Dieta ketogeniczna jest dla każdego – zdecydowanie nie jest to dieta, którą każdy może zastosować. Ze względu na swoje restrykcyjne założenia jej stosowanie nie jest zalecane wielu grupom osób. Dodatkowo może stanowić ryzyko negatywnego wpływu na zdrowie przy długotrwałym stosowaniu.
  • Mit nr 2. Stosowanie diety ketogenicznej jest łatwe – wbrew pozorom nie jest to model żywienia łatwy do zastosowania. Wymaga opracowania indywidualnych proporcji makroskładników w celu osiągnięcia i utrzymania stanu ketozy. Dodatkowo przez cały czas diety należy kontrolować zawartość ciał ketonowych poprzez wykonywanie badania moczu lub krwi, co stanowi pewnego rodzaju utrudnienie.
  • Mit nr 3. Dieta ketogeniczna to szybki sposób na odchudzanie – warto podkreślić, że redukcja masy ciała przebiega w momencie spożywania mniejszej ilości energii niż wynosi nasze zapotrzebowanie. Biorąc to pod uwagę można założyć, że każda dieta, która uwzględni odpowiedni deficyt energetyczny da podobne efekty. Posiłki na diecie ketogennej bazują głównie na tłuszczach, które są wolniej trawione i dają dłuższe uczucie sytości przez co spożywamy mniej jedzenia w ciągu dnia.