Zabieg chirurgiczny, który polega na usunięciu pęcherzyka żółciowego to cholecystektomia. Najczęstszą przyczyną wycięcia woreczka żółciowego jest kamica żółciowa, która może doprowadzić do nieprzyjemnych dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Dane pokazują, że schorzenie to dotyka blisko 20% społeczeństwa zarówno w Polsce i w Europie. Jak zatem powinna wyglądać dieta po usunięciu pęcherzyka żółciowego? Jak długo powinna trwać? Jakie produkty można spożywać po cholecystektomii? Odpowiedzi na pytania znajdziesz w poniższym artykule.
- Spis treści:
- Czym jest i co robi pęcherzyk żółciowy?
- Objawy ze strony układu pokarmowego po wycięciu woreczka żółciowego
- Dieta po usunięciu woreczka żółciowego – ile trwa?
- Co jeść po usunięciu woreczka żółciowego? Zasady diety po cholecystektomii
- Zalecane produkty po usunięciu woreczka żółciowego:
- Dieta po usunięciu woreczka żółciowego – jadłospis na 3 dni
Przeczytaj również: Dieta przy jelicie drażliwym
Czym jest i co robi pęcherzyk żółciowy?
Pęcherzyk żółciowy, zwany potocznie woreczkiem żółciowym, leży pod wątrobą i pełni szereg ważnych funkcji w organizmie człowieka. Do jego głównych zadań należy magazynowanie i zagęszczanie żółci, która pomaga w trawieniu tłuszczy. Im dieta jest bardziej bogata w ten makroskładnik, tym więcej żółci musi zostać wyprodukowane przez wątrobę, aby organizm mógł odpowiednio strawić posiłek.
Najczęstszą przyczyną usunięcia pęcherzyka żółciowego jest kamica żółciowa, która charakteryzuje się powstawaniem złogów kamieni. Kamica woreczka żółciowego przebiega najczęściej bezobjawowo, natomiast jej charakterystycznym symptomem jest kolka żółciowa, która charakteryzuje się bardzo silnym i promieniującym bólem w nadbrzuszu. Oprócz bólu mogą wystąpić także wymioty, nudności i wzdęcia. Pojawienie się dolegliwości jest wywołane najczęściej spożyciem określonych produktów lub posiłków.
Czynnikami zwiększającymi ryzyko pojawienia się kamieni żółciowych jest m.in. spożywanie tłustych pokarmów, wysokie stężenie trójglicerydów we krwi, podeszły wiek, otyłość czy płeć (częściej występuje u kobiet).
Objawy ze strony układu pokarmowego po wycięciu woreczka żółciowego
Brak pęcherzyka żółciowego wiąże się przede wszystkim z utrudnieniem trawienia tłuszczów. Jego usunięcie powoduje zmniejszenie się ilości magazynowanej żółci, która wcześniej znajdowała się w woreczku żółciowym i odgrywała kluczową rolę w tym procesie. Organizm musi przyzwyczaić się do nowej sytuacji, w której to żółć spływa bezpośrednio z wątroby do dwunastnicy. Dieta po zabiegu powinna być niskotłuszczowa i lekkostrawna, a niestosowanie się do jej zaleceń może skutkować nietolerancją pokarmów bogatotłuszczowych, a co za tym idzie biegunkami tłuszczowymi.
- Dodatkowo po cholecystektomii mogą pojawić się następujące objawy:
- • mdłości i wymioty,
- • wzdęcia,
- • bóle brzucha,
- • gazy jelitowe i uczucie pełności w jamie brzusznej.
Dieta po usunięciu woreczka żółciowego – ile trwa?
Adaptacja organizmu do braku pęcherzyka żółciowego jest kwestią indywidualną. Przestrzeganie diety jest wskazane przez okres od kilku do kilkunastu tygodni, a w niektórych przypadkach nawet do końca życia. Rozszerzanie diety powinno odbywać się stopniowo, w zależności od tolerancji na poszczególne produkty. Przeciwwskazane produkty należy wprowadzać pojedynczo i kontrolować reakcje organizmu.
Co jeść po usunięciu woreczka żółciowego? Zasady diety po cholecystektomii
Jak poradzić sobie z dolegliwościami, które mogą pojawić się po wycięciu pęcherzyka żółciowego? Tuż po zabiegu lekarz prowadzący może zlecić dietę płynną lub półpłynną, natomiast po tym etapie należy kierować się zasadami diety lekkostrawnej, która ogranicza podaż tłuszczu oraz błonnika. Jadłospis powinien eliminować produkty nasilające niepożądane dolegliwości, czyli te o wysokiej zawartości tłuszczu, wzdymające i ciężkostrawne. Zaleca się spożywanie 5-6 małych posiłków dziennie. Pokarmy powinny być spożywane powoli i dokładnie przeżute. Polecane techniki kulinarne to pieczenie z parowaniem, duszenie bez tłuszczu, gotowanie w wodzie i na parze, należy unikać przede wszystkim potraw smażonych.
Zalecane produkty po usunięciu woreczka żółciowego:
- • Mleko i przetwory mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu np. jogurt naturalny, chudy twaróg, serki homogenizowane. Należy zrezygnować z serków topionych, serów pleśniowych, tłustych twarogów czy mleka skondensowanego.
- • Oczyszczone produkty zbożowe m.in. pszenne pieczywo, biały ryż, kasza manna, mąka pszenna. Należy wykluczyć z diety kasze gruboziarniste np. gryczaną, pieczywo żytnie czy pełnoziarniste.
- • Chude mięso np. drób (bez skóry), chude ryby (np. dorsz, morszczuk), cielęcinę. Należy wyeliminować wędzone ryby, przetwory mięsne tj. salami, kiełbasy, parówki czy panierowane mięso.
- • Jaja kurze - najlepiej tylko białko. Należy zrezygnować z jajek gotowanych na twardo i smażonych na tłuszczu (np. tradycyjnej jajecznicy). Warto wybrać jajka gotowane na miękko, jajecznicę na parze czy omlet (najlepiej wykorzystać w tym celu jedynie białko jaja kurzego, które jest bardziej lekkostrawne niż żółtko).
- • Warzywa - warto włączyć młode i delikatne warzywa (najlepiej gotowane, pozbawione skórki czy przetarte). Sprawdzi się tu dynia, marchew, cukinia, pietruszka. W zależności od indywidualnej tolerancji, do diety może być również wprowadzony pomidor i ogórek, burak, szpinak, młoda fasolka szparagowa czy młody zielony groszek. Niewskazane są warzywa kapustne (np. kapusta, brukselka), cebula, czosnek, nasiona roślin strączkowych (np. fasola, ciecierzyca, soczewica) a także warzywa marynowane i sałatki z dodatkiem majonezu.
- • Ziemniaki i bataty powinny być gotowane lub w formie puree. Należy wykluczyć natomiast frytki, chipsy, placki ziemniaczane czy smażone na głębokim oleju.
- • Owoce - najlepiej wybierać dojrzałe owoce, które są miękkie i soczyste. Dobrze sprawdzą się banany, mango, jabłko, brzoskwinia czy truskawki. Unikać należy natomiast owoców suszonych, śliwek i gruszek.
- • Przyprawy - dozwolony jest dodatek delikatnych przypraw i ziół np. bazylii, koperku, oregano, tymianku czy wanilii. Unikać należy m.in. ostrej papryki, chili, curry, octu, musztardy.
- • Orzechy i nasiona mogą pojawiać się w niewielkich ilościach, najlepiej w postaci zmielonej na proszek, zmiksowanej.
- • Tłuszcze - mimo tego, że dieta zakłada obniżoną podaż tłuszczu, jako dodatek w umiarkowanych ilościach może pojawić się olej rzepakowy, masło i oliwa z oliwek. Nie należy natomiast stosować smalcu czy słoniny. Ważny jest również rodzaj obróbki dań. Smażenie i pieczenie na tłuszczu jest całkowicie wykluczone, ponieważ potrawa nasiąknięta tłuszczem jest ciężkostrawna. Tłuszcze w postaci masła lub olejów roślinnych powinny być dodawane do potraw na zimno.
- • Delikatne zupy - zalecane są zupy na wywarach warzywnych lub chudym mięsie, świetnie sprawdzą się także zupy krem. Przykładem jest krupnik, zupa jarzynowa czy krem dyniowy. Należy jednak unikać zup zabielanych śmietaną, na wywarze z tłustych mięs, podprawianych mąką i ciężkostrawnych (np. grzybowej, grochowej czy kapuśniaku).
- • Napoje - najbardziej rekomendowana jest woda, mogą pojawiać się również delikatne napary ziołowe. Niewskazana jest zaś mocna kawa i herbata, napoje gazowane. Co w przypadku alkoholu po usunięciu woreczka żółciowego? Należy go bezwzględnie wykluczyć z diety, ponieważ może on dodatkowo pogarszać pracę wątroby, która jest już obciążona po zabiegu.
- • Dodatkowo w przypadku tej diety dozwolone jest stosowanie miodu, galaretek, przecierów owocowych czy syropu klonowego. Wykluczyć należy m.in. czekoladę, ciasta z kremem czy kruche ciastka.
Dieta po usunięciu woreczka żółciowego – jadłospis na 3 dni
Zatem jak wygląda dieta po usunięciu pęcherzyka żółciowego? Poniżej znajdziesz przykładowy jadłospis, który uwzględnia założenia diety lekkostrawnej po cholecystektomii.
Dzień 1
- Śniadanie - Bułka pszenna z paprykarzem z kaszy jaglanej i pomidorem bez skórki
- II Śniadanie - Pudding ryżowy z musem bananowym
- Obiad - Dorsz na parze z puree dyniowym i gotowaną marchewką
- Podwieczorek – Smoothie morelowe
- Kolacja – Krupnik z gotowanym indykiem
Dzień 2
- Śniadanie - Kanapka z chlebem pszennym, pastą dyniową i ogórkiem bez skórki
- II Śniadanie - Serek mango z sosem malinowym
- Obiad - Pulpeciki drobiowe w sosie pomidorowym z ryżem basmati i buraczkami
- Podwieczorek – Panna cotta z kaszy manny z musem mango
- Kolacja – Placuszki z batatów z sosem z pieczonych warzyw
Dzień 3
- Śniadanie - Jagodowa kaszka kukurydziana
- II Śniadanie - Placuszki warzywne z sosem bazyliowym
- Obiad - Indyk w sosie dyniowo-marchewkowym z kuskusem
- Podwieczorek – Ciasteczka bananowe
- Kolacja – Krem pomidorowy z ricottą
Podsumowując, u osób po wycięciu pęcherzyka żółciowego najbardziej optymalna będzie dieta lekkostrawna, z ograniczoną podażą tłuszczu i błonnika. Bardzo ważne jest wprowadzenie odpowiedniego żywienia, aby uniknąć dolegliwości, które mogą pojawić się po zabiegu cholecystektomii. Z diety należy przede wszystkim wykluczyć ostre przyprawy, kwaśne i wzdymające produkty, tłuste posiłki i alkohol.
Szukasz diety lekkostrawnej? W naszej ofercie posiadamy zestaw SOFT, który eliminuje produkty i potrawy obciążające układ pokarmowy. Sprawdzi się u osób po zabiegach oraz w okresie rekonwalescencji. Więcej informacji na temat diety SOFT oraz aktualne menu znajdziesz na naszej stronie internetowej.
Jeśli masz dodatkowe pytania zachęcamy do kontaktu z dietetykiem Body Chief pod numerem telefonu +48 601 444 466 lub adresem e-mail [email protected]
Bibliografia:
https://dietetycy.org.pl/dieta-po-usunieciu-woreczka-zolciowego/
https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/choroby-ukladu-pokarmowego/dieta-w-profilaktyce-kamicy-pecherzyka-zolciowego/
https://medicam.pl/wpcontent/uploads/2022/01/Dieta_po_resekcji_pcherzyka_ciowego.pdf
https://usk2.szczecin.pl/asset/main/files/diety/nowe/Dieta%20po%20cholecystektomii.pdf