Objawy wysokiego cholesterolu i problemy skórne

Cholesterol jest prawdopodobnie jednym z najbardziej demonizowanych związków chemicznych w społeczeństwie, czy słusznie? Faktem jest, iż podwyższony cholesterol ma bezpośredni związek ze wzrostem ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Warto jednak pamiętać, że cholesterol spełnia również wiele ważnych funkcji w ludzkim organizmie, a jego obecność jest niezbędna do utrzymania zdrowia.

• Spis treści:
  
• Czym jest cholesterol
• Przyczyny oraz objawy wysokiego poziomu cholesterolu
• Jak obniżyć poziom cholesterolu?

Przeczytaj również: Dieta cholesterolowa - co jeść, aby obniżyć cholesterol?

Czym jest cholesterol

• Z chemicznego punktu widzenia cholesterol to związek organiczny, zaliczany do grupy steroidów. Cząsteczka cholesterolu posiada unikalne właściwości, dzięki którym pełni kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka. Do najważniejszych funkcji cholesterolu zalicza się:
• - utrzymywanie prawidłowej budowy i funkcjonowania błon komórkowych wszystkich komórek organizmu;
• - udział w syntezie hormonów steroidowych (np. kortyzolu, aldosteronu czy testosteronu);
• - udział w syntezie witaminy D3;
• - udział w syntezie kwasów żółciowych.

Organizm samodzielnie produkuje cholesterol. Jest on syntetyzowany w wątrobie oraz jelicie cienkim, ale niewielką jego część dostarczamy wraz ze spożywanym pokarmem. Tak, jak wszystkie lipidy, cholesterol jest transportowany razem z białkami, tworząc z nimi lipoproteiny.

Wyróżnia się dwie frakcje cholesterolu – LDL („dobry” cholesterol) oraz HDL („zły” cholesterol). Nadmiar cholesterolu frakcji LDL jest przyczyną odkładania się w tętnicach złogów, nazywanych potocznie blaszką miażdżycową. HDL natomiast to dobry cholesterol, który chroni organizm przed miażdżycą. Utrzymywanie cholesterolu HDL i LDL na optymalnym poziomie, zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo-naczyniowego.

Przyczyny oraz objawy wysokiego poziomu cholesterolu

• Do głównych przyczyn wysokiego poziomu cholesterolu w organizmie można zaliczyć:
• - nadwagę oraz otyłość,
• - nieprawidłową dietę obfitującą w nasycone tłuszcze zwierzęce,
• - brak aktywności fizycznej,
• - siedzący tryb życia,
• - uwarunkowania genetyczne, takie jak hipercholesterolemia pierwotna,
• - choroby wątroby, np. zapalenie wątroby, marskość,
• - choroby nerek, np. przewlekła niewydolność nerek,
• - choroby trzustki, np. przewlekłe zapalenie trzustki,
• - cukrzycę,
• - niedoczynność tarczycy,
• - przyjmowanie niektórych leków.

• Głównym problemem związanym z podwyższonym cholesterolem jest to, iż pierwsze objawy zauważalne są stosunkowo późno. Początkowo nadmiar złego cholesterolu nie powoduje żadnych dolegliwości ani zauważalnych zmian w organizmie. Dopiero kiedy pojawiają się problemy z pracą układu krążenia, pacjent zwraca się o pomoc medyczną. Zbyt duża ilość cholesterolu gromadzi się w ścianach tętnic, prowadząc do powstawania złogów. W kolejnym etapie choroby ściany naczyń krwionośnych zwężają się oraz sztywnieją, co może skutkować miażdżycą. Do innych objawów charakterystycznych dla podwyższonego poziomu cholesterolu należą:
• - dyskomfort i ból w dolnej części nóg – jego przyczyną jest słabszy przepływ krwi,
• - zmiany w wyglądzie nóg – naciągnięta, blada i błyszcząca skóra na nogach i stopach,
• - zimnie stopy,
• - drętwienie nóg – nogi mogą drętwieć zarówno podczas snu, odpoczynku, jak i w trakcie siedzenia, chodzenia, a nawet podczas ćwiczeń,
• - zmiana wyglądu paznokci u stóp - wolniej rosną i stają się grubsze,
• - nocne skurcze kończyn dolnych,
• - problemy z koncentracją i pamięcią,
• - trudno gojące się rany.

• Do specyficznych objawów wysokiego poziomu cholesterolu w organizmie zaliczane są zmiany skórne w postaci żółtawych grudek, tzw. Xanthoma. To podskórne złogi tłuszczu, które wpływają na skórę, tkankę pod skórą i ścięgna. Najczęściej lokalizują się one w kącikach oczu, na powiekach, w zgięciach nadgarstków, łokci i kolan. Wyróżnia się kilka rodzajów kępek żółtych:
• - żółtakowatość – nagłe pojawienie się kilku lub kilkunastu guzków na skórze wypełnionych złogami cholesterolu,
• - żółtaki bulwiaste lub ścięgniste – często pojawiają się na kostkach, kolanach, łokciach i pośladkach,
• - żółtaki brodawkowate — przypominające brodawki guzki w wewnętrznej części jamy ustnej i czasem na genitaliach,
• - źółtaki płaskie – płaskie lub lekko uniesione plamy pojawiające się na dowolnej części ciała.

Innym, nieco łagodniejszym, jednak również nieprzyjemnym objawem podwyższonego cholesterolu jest przemęczona i poszarzała skóra. Traci ona promienność i blask, a cera staje się ziemista. Cienie pod oczami są tego również wyraźnym przykładem. Bardzo często oznaki zmęczenia pod oczami potęgują wyżej opisane żółte zgrubienia. W celu zatrzymania postępowania tych objawów należy podjąć szczególne kroki obniżające cholesterol.

W wyniku zablokowania żył złogami tłuszczu może dochodzić do dużo poważniejszych problemów zdrowotnych. Zaawansowana miażdżyca może doprowadzić do zahamowania przepływu krwi i transportowanego nią tlenu, skutkując udarem mózgu. Udar to inaczej nagłe zaburzenie czynności mózgu, wynikające z niedokrwienia i niedotlenienia. Udar mózgu jest zagrożeniem zwłaszcza dla osób starszych. Innym poważanym następstwem zbyt wysokiego poziomu cholesterolu oraz trójglicerydów we krwi jest zawał mięśnia sercowego. Ma on miejsce, gdy ścianki tętnicy wieńcowej zostają zupełnie zablokowane przez płytki miażdżycowe. W wyniku niedotlenienia i niedokrwienia mięśnia sercowego dochodzi do zatrzymania akcji serca. Na zawał serca narażone są osoby około 40-stego roku życia, które doprowadziły do rozwoju miażdżycy, mają nadciśnienie tętnicze lub są otyłe. Zawał serca częściej dotyka mężczyzn. Ryzyko zawału wzrasta również w powodu palenia papierosów, cukrzycy czy braku aktywności fizycznej.

Jak obniżyć poziom cholesterolu?

Należy podkreślić, że leczenie zmian skórnych w przebiegu hipercholesterolemii wymaga przede wszystkim leczenia schorzenia podstawowego. Konieczna jest znaczna zmiana stylu życia, wprowadzenie odpowiedniej diety, aktywności fizycznej, a także, w razie konieczności, odpowiedniego leczenia farmakologicznego, ukierunkowanego na obniżenie poziomu cholesterolu. Jest to niezwykle ważne nie tyle ze względu na aspekt społeczny, ale przede wszystkim z uwagi na konieczność zmniejszenia ryzyka wystąpienia poważnych powikłań miażdżycy, takich jak zawał mięśnia sercowego czy udar mózgu.

Warto regularnie kontrolować u siebie poziom cholesterolu. Badanie laboratoryjne, jakim jest lipidogram, może zostać zlecone przez lekarza rodzinnego. Jest to szczególnie ważne w sytuacji, gdy ktoś w naszej rodzinie cierpiał na dyslipidemie, a także w przypadku, gdy zmagamy się z takimi schorzeniami jak otyłość, cukrzyca czy choroby układu sercowo-naczyniowego.

• Poniżej przedstawiamy kilka kluczowych zasad dotyczących zdrowych zmian w nawykach żywieniowych, mających na celu obniżenie zbyt wysokiego poziomu cholesterolu:
• - jeśli borykasz się z nadmierną masą ciała, to pierwszym krokiem powinna być dieta redukcyjna, mająca na celu jej obniżenie,
• - należy wyeliminować z diety produkty bogate w tłuszcze nasycone, dania gotowe oraz wysoko przetworzone, a także słodkie i słone przekąski oraz wyroby cukiernicze,
• - powinno się znacznie ograniczyć tłuszcze zwierzęce (np. mięso, jaja, tłusty nabiał, smalec), zastępując je tłuszczami roślinnymi (np. olejami roślinnymi, orzechami, nasionami, pestkami, awokado),
• - należy zwiększyć spożycie warzyw i owoców, szczególnie w postaci surowej i nieprzetworzonej, do około 500 g na dobę,
• - codziennie warto dbać o odpowiednią podaż błonnika pokarmowego, min. 20-25 g,
• - należy ograniczyć lub całkowicie zrezygnować ze spożywania alkoholu oraz całkowicie zaprzestać palenia papierosów,
• - powinno zrezygnować się ze smażenia na głębokim tłuszczu na rzecz gotowania, gotowania na parze, duszenia bez uprzedniego obsmażania oraz pieczenia,
• - należy zadbać o codzienną, minimum 30-minutową aktywność fizyczną.

Jeśli masz dodatkowe pytania zachęcamy do kontaktu z dietetykiem Body Chief pod numerem telefonu +48 601 444 466 lub adresem e-mail [email protected]