Białko - jeden z najważniejszych makroskładników w codziennej diecie. Odpowiedzialny między innymi za regulowanie przemiany materii, budowanie mięśni oraz komórek ciała czy też wspieranie gojenia ran i tworzenia blizn. Przeczytaj artykuł dietetyka Body Chief i dowiedz się, dlaczego produkty wysokobiałkowe są tak istotne oraz w jakie produkty są bogate w proteiny.
Przeczytaj również: Dieta wysokobiałkowa – zasady, działanie, przykładowy jadłospis
Białko jest jednym z najważniejszych elementów codziennej diety. Buduje mięśnie oraz wszystkie inne komórki ciała. Jest niezbędne do wzrostu i rozwoju organizmu oraz jego odbudowy, np. gojenia się ran, tworzenia blizn.
Powyżej opisano jak istotną rolę w organizmie człowieka pełni białko. Każdy powinien uwzględniać je w swojej diecie, jednak w zależności od różnych czynników, zalecana dzienna podaż jest inna dla różnych osób.
Większe zapotrzebowanie na białko mają kobiety w ciąży (z uwagi na pokrycie potrzeb płodu) oraz w okresie laktacji (w celu wytworzenia pełnowartościowego pokarmu). Zalecana dzienna podaż wzrasta również w okresie rozwoju i dojrzewania oraz w czasie rekonwalescencji po chorobie. Podobnie jest w przypadku sportowców, u których białko jest wykorzystywane do budowania masy mięśniowej.
Zarówno białko pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego, składa się z aminokwasów. Ich struktura w białku odzwierzęcym ma bardzo zbliżoną budowę do ludzkich komórek. Dlatego proteiny pochodzenia zwierzęcego określane są mianem białka pełnowartościowego. Znajduje się ono przede wszystkim w: mięsie, rybach, jajach, mleku i produktach nabiałowych.
W przypadku białka roślinnego proporcje aminokwasów są zaburzone z uwagi na obecność w ich budowie aminokwasów ograniczających oraz dużą zawartość błonnika. Skutkuje to utrudnionym wchłanianiem i niecałkowitym wykorzystaniem spożytego białka. Ważne jest, aby w przypadku spożywania wyłącznie roślinnych produktów białkowych komponować posiłek tak, aby uzyskać komplet aminokwasów egzogennych, czyli takich, które trzeba dostarczyć do organizmu wraz z pokarmem. Źródłami białka roślinnego są np. nasiona roślin strączkowych, tofu czy orzechy.
Sprawdź, ile białka mają poszczególne grupy produktowe. Poniższe tabele przedstawiają zawartość białka w 100 g produktu.
Produkt |
Zawartość białka w 100 g produktu |
Krewetki |
27 |
Tuńczyk |
23,7 |
Łosoś wędzony |
21,6 |
Makrela wędzona |
20,7 |
Halibut |
20,2 |
Łosoś świeży |
20 |
Szprot wędzony |
19 |
Dorsz świeży |
17,8 |
Produkt |
Zawartość białka w 100 g produktu |
Jaja |
12,5 |
Ser cheddar pełnotłusty |
27,2 |
Ser gouda tłusty |
25,2 |
Ser camembert pełnotłusty |
21,5 |
Twaróg tłusty |
17,8 |
Produkt |
Zawartość białka w 100 g produktu |
Pierś z kurczaka |
21,6 |
Schab wieprzowy (bez kości) |
21 |
Sznycel cielęcy |
20,6 |
Wątróbka wieprzowa |
20,3 |
Polędwica wieprzowa |
20,2 |
Pierś z kaczki (bez skóry) |
20 |
Pierś z indyka (bez skóry) |
19,3 |
Produkt |
Zawartość białka w 100 g produktu |
Soczewica |
25 |
Nasiona słonecznika |
24,4 |
Nasiona grochu |
23,8 |
Nasiona fasoli czerwonej |
23 |
Nasiona fasoli białej |
21,4 |
Ciecierzyca |
20 |
Groszek zielony |
6,4 |
Produkt |
Zawartość białka w 100 g produktu |
Pistacje |
20,6 |
Migdały |
20 |
Orzechy nerkowca |
18 |
Orzechy włoskie |
15,2 |
Orzeszy laskowa |
15 |
Orzeszki pini |
14 |
Orzechy brazylijskie |
14 |
Orzechy arachidowe |
13,7 |
Orzechy pekan |
9 |
Orzechy macadamia |
8 |
Produkt |
Zawartość białka w 100 g produktu |
Pszenica |
12,2 |
Jęczmień |
11,9 |
Owies |
11,8 |
Żyto |
11 |
Kukurydza |
9,5 |
Dieta bogatobiałkowa może negatywnie oddziaływać na zdrowie. Dlatego tak ważne jest, aby spożywać odpowiednią ilość białka, nieprzekraczającą rzeczywistego zapotrzebowania. Zbyt duża podaż tego makroskładnika zamiast pozytywnych efektów może przynieść negatywne skutki. Nadmiar białka zostanie wydalony z organizmu, a praca nerek i wątroby zostanie zaburzona.
Niezależnie od przyjętego sposobu żywienia, białko powinno być spożywane w odpowiednich ilościach. Jest elementem zdrowej, racjonalnej diety oraz wspomaga redukcję masy ciała i kształtowanie sylwetki. Warto mieć jednak na uwadze, że zarówno zbyt mała, jak i zbyt duża podaż białka może nieść za sobą poważne konsekwencje zdrowotne.
Jeśli masz dodatkowe pytania zachęcamy do kontaktu z dietetykiem Body Chief pod numerem telefonu +48 601 444 466 lub adresem e-mail [email protected]