wróć do listy aktualności
data.title
26-08-2022 Porady

Dieta trzustkowa – co jeść przy chorej trzustce?

Trzustka odgrywa istotną rolę w procesach trawienia w przewodzie pokarmowym. Z jej działaniem związane są schorzenia takie jak zapalenie trzustki, które w trakcie leczenia wymagają wdrożenie odpowiedniej diety tzw. diety trzustkowej. Dietetyk Body Chief przybliża zagadanienie jak powinna wyglądać dieta przy chorobach trzustki. Zapraszamy do lektury.

  • Z artykułu dowiesz się:
  • Trzustka - za co odpowiada
  • Przyczyny zapalenia trzustki
  • Na czym polega dieta przy chorej trzustce
  • Jaka powinna być dieta przy leczeniu chorób trzustki
  • Zasady diety trzustkowej - ostre zapalenia trzustki
  • Dieta trzustkowa - tabela produktów dozwolonych i zakazanych
  • Lekkostrawna dieta pudełkowa - alternatywa przy problemach z trzustką?

Przeczytaj również: Dieta a wysokie ciśnienie - co jeść przy nadciśnieniu tętniczym?

Trzustka – za co odpowiada?

Trzustka jest bardzo ważnym narządem, którego głównym zadaniem jest metabolizm cukrów oraz produkcja enzymów umożlwiających trawienie białek i tłuszczów. Głównym schorzeniem związanym z jej działaniem jest przewlekłe lub ostre zapalenie trzustki, które wymaga wdrożenia odpowiedniego postepowania dietetycznego.

Przyczyny zapalenia trzustki

Najczęstszą przyczyną zapalenia trzustki jest alkohol, który odpowiada za 58-80% wszystkich przypadków tej choroby. Wskazuje się, że palenie tytoniu jest dodatkowym istotnym czynnikiem ryzyka. W ostatnim czasie mówi się, że również niedobór witamin o działaniu antyoksydacyjnym (szczególnie C oraz E) może wpływać na upośledzenie mechanizmu działania trzustki i prowadzić do rozwoju zapalenia. Do pozostałych, rzadziej występujących przyczyn można zaliczyć czynniki genetyczne oraz choroby nowotworowe.

Na czym polega dieta przy chorej trzustce?

U większości chorych na przewlekłe zapalenie trzustki obserwuje się niedobór masy ciała oraz ogólne niedożywienie organizmu. Wynika to przede wszystkich z wielu zaburzeń metabolicznych, takich jak upośledzony proces wchłaniania czy trawienia. Dieta zatem powinna mieć wysoką wartość odżywczą i zapewniać odpowiednią podaż energii, aby zapobiec dalszemu procesowi chudnięcia i pogłębianiu się niedoborów pokarmowych.

Jaka powinna być dieta przy leczeniu chorób trzustki?

Z uwagi na zaburzenie trawienia dzienna kaloryczność diety przy leczeniu chorób trzustki powinna być rozłożona na około 5-6 posiłków o podobnej objętości i kaloryczności. Posiłki nie powinny być bogatotłuszczowe, ponieważ nadmierne spożycie tego składnika pokarmowego może nasilać u chorego dolegliwości bólowe. Podstawę diety trzustkowej, czyli około 50% energii, powinny stanowić węglowodany. Zaleca się, aby podaż tłuszczów nie przekroczyła 20% energii. Pozostałe 30% energii należy dostarczyć w postaci białka. Rekomenduje się również włączenie suplementacji witaminami A, D, E, K, B oraz kwasem foliowym.

Zasady diety trzustkowej – ostre zapalenie trzustki

Inne postępowanie żywieniowe przyjmuje się w nasilonych postaciach choroby jak np. ostre zapalenie trzustki. Z reguły przez pierwsze 2-3 doby wyłącza się całkowicie podawanie jakichkolwiek pokarmów żeby wyciszyć upośledzone funkcjonowanie narządu. Wdrożenie pożywienia w 3-4 dobie u większości chorych nie powoduje nawrotu dolegliwości bólowych.

Dieta trzustkowa – tabela produktów dozwolonych i zakazanych

 

Produkty dozwolone

Produkty zakazane

Produkty zbożowe

pieczywo jasne i czerstwe, biszkopty, suchary, drobne kasze (manna, kuskus, perłowa)r, ryż biały, drobne makarony

pieczywo razowe, żytnie, graham, pieczywo chrupie, pieczywo z otrębami, pieczywo cukiernicze z dodatkiem tłuszczu, grube kasze (gryczana, jaglana, owsiana), makarony razowe

Produkty mleczne

chude mleko, sery twarogowe, jogurty naturalne

pełnotłuste mleko, kefir, maślanka, śmietana

Tłuszcze

masło, margaryny miękkie wysokiej jakości, oliwa z oliwek, olej słonecznikowy, rzepakowy, sojowy

smalec, słonina, boczek, margaryny twarde

Mięso, ryby, jaja

chude mięsa: drób, cielęcina, wołowina, królik, chude gatunki ryb (dorsz, sandacz, szczupak, dorada, flądra, morszczuk), białko jaj

wieprzowina, baranina, dziczyzna, flaki, podroby, tłuste gatunki ryb (śledzie, sardynki, węgorz, karp, łosoś), produkty wędzone, pieczone, marynowane, jaja

Warzywa

buraki, pomidory bez skórki i pestek, marchew, pietruszka, seler, dynia, ziemniaki

cebula, kapusta, papryka, szczypiorek, rzodkiewki, nasiona roślin strączkowych, por, czosnek, warzywa kapustne, kalafior, fasolka szparagowa

Owoce

brzoskwinie, banany, jabłka, owoce jagodowe i winogrona bez pestek, morele, owoce cytrusowe

gruszki, śliwki, czereśnie, rabarbar, owoce suszone, marynowane

Desery

musy i przeciery owocowe, kisiele, budynie (na mleku odtłuszczonym), galaretki, biszkopty

tłuste ciasta, torty, desery z kawą/alkoholem, czekolada, kakao, chałwa, lody, słodycze zawierające kakao, orzechy

Dodatki do pieczywa

dżemy bez pestek, marmolady, miód, chudy twaróg, chuda szynka/polędwica, ścięte białko jajka

dżemy z pestkami, tłuste sery dojrzewające, serki topione, tłuste wędliny, konserwy, salceson, pasztetowa, jajka gotowane, jajecznica z całych jaj

Napoje

kawa zbożowa z mlekiem o niskiej zawartości tłuszczu, słaba herbata, herbata owocowa/ziołowa, soki owocowe/warzywne, kompoty, przetarte napoje mleczno-owocowe, woda mineralna

napoje alkoholowe, kakao, płynna czekolada, mocna kawa i herbata, mleko pełnotłuste, kefir pełnotłusty, woda gazowana, napoje słodzone gazowane

 

Źródło: „Żywienie człowieka zdrowego i chorego”: Marian Grzymisławski, Jan Gawęcki (2019)

 

Lekkostrawna dieta pudełkowa - alternatywa przy problemach z trzustką?

Osoby zmagające się z przewlekłym zapaleniem trzustki mogą skorzystać z oferty Body Chief’a a konkretniej z zestawu SOFT, który jest wariantem pudełkowej diety lekkostrawnej.

Poniżej przestawiamy przykładowy jadłospis przygotowany w oparciu o propozycje oferowane w ramach zestawu SOFT:  

  • Śniadanie: Kanapka z pasztetem warzywnym i ogórkiem kiszonym bez skórki,
  • II śniadanie: Jogurt naturalny bez laktozy z brzoskwinią i gryką ekspandowaną,
  • Obiad: Roladka z indyka ze szpinakiem i kuskusem z burakami,
  • Podwieczorek: Muffinka marchewkowa,
  • Kolacja: Krem dyniowy z ricottą,
  • Koktajl: Smoothie borówkowe.

 

Jeśli masz dodatkowe pytania zachęcamy do kontaktu z dietetykiem Body Chief pod numerem telefonu +48 601 444 466 lub adresem e-mail [email protected]