Histamina to substancja, którą produkuje nasz organizm, lecz występuje również w produktach spożywczych czy napojach alkoholowych (takich jak piwo oraz wino). Histamina nie jest substancją zagrażającą zdrowiu, dopóki nie występują związane z nią alergie, które w konsekwencji prowadzić mogą do niepożądanych skutków. Jaką rolę pełni histamina w organizmie oraz jak powinna wyglądać dieta antyhistaminowa w przypadku wystąpienia nietolerancji lub alergii? Jakich produktów unikać? Zapraszamy do lektury.
Lubisz ciekawostki na temat zdrowego odżywiania? Przeczytaj ten artykuł - Nasiona Chia - właściwości, stosowanie, przykłady posiłków
Histamina to substancja chemiczna wytwarzana zarówno przez organizm, jak i naturalnie występująca w niektórych produktach spożywczych. W organizmie magazynowana jest m.in. przez komórki tuczne (rodzaj białych krwinek) i odgrywa istotną rolę w czasie reakcji zapalnej. Jest to w rzeczywistości kluczowy mediator wywołujący objawy alergii, dlatego przyjmujemy leki przeciwhistaminowe w celu złagodzenia jej objawów.
Histamina, powstająca z aminokwasu jakim jest histydyna, występuje również w naszym pożywieniu. Większość ludzi toleruje histaminę zawartą w regularnej diecie. Jednak w przypadku nadwrażliwości na nią, wysoki poziom amin biogennych (takich jak histamina) może sprawić, że poczujesz się źle.
Najważniejsza rolą, jaką pełni histamina w naszym organizmie to funkcja ochronna. Hormon ten odpowiada za wzrost tempa gojenia się ran. Co więcej, histamina wpływa korzystnie na napięcie mięśni gładkich, czyli oskrzeli, żołądka, jelit czy macicy oraz współistnieje z innymi hormonami, wspierając regulację wydzielania hormonów przedniego płata przysadki czy pobudzenia wydzielania soku żołądkowego.
Histamina może mieć również znaczący wpływ na przebieg reakcji alergicznych. Dlaczego? Otóż, podczas pojawienia się alergii histamina uwalnia się, a nasze naczynia krwionośne ze względu na spadek ciśnienia rozszerzają się. Prowadzi to do zwiększenia przepuszczalności ścian naczyń krwionośnych i pojawienia się miejscowego zaczerwienienia skóry czy obrzęku.
Około 1% populacji doświadcza niepożądanych reakcji na to, co jest uważane za „normalny” poziom histaminy w żywności. Ta zwiększona wrażliwość nazywana jest nietolerancją histaminy. Rozwija się kiedy w organizmie brakuje enzymu rozkładającego histaminę, co powoduje wzrost jej stężenia i wystąpienie objawów pseudoalergii. Nietolerancja histaminy może być zarówno wrodzona jak i nabyta, na przykład na skutek wirusowego zapalenia wątroby czy chorób zapalnych jelit. Istnieje sporo sytuacji w których może dojść do tych zaburzeń.
Chociaż objawy wydają się podobne do alergii, nie są reakcjami alergicznymi (stąd termin nietolerancja). Oczywiście nie wiesz tego na pewno, dopóki nie wykluczysz alergii poprzez testy. Początek i nasilenie objawów nietolerancji histaminy są bardzo różne u poszczególnych osób.
Jeśli nie tolerujesz histaminy, rozsądnie jest zmniejszyć jej ilość przyjmowaną ze źródeł pokarmowych. Niestety, trudno jest precyzyjnie określić ilość histaminy występującej w różnych produktach spożywczych czy też konkretnie produkty bez histaminy. Różni się ona znacznie w zależności od rodzaju bakterii biorących udział w fermentacji i jej warunków, składu żywności czy też czasu spędzonego poza lodówką.
Produkty spożywcze zawierające inne aminy biogenne, np. tyraminę, odpowiadają również za rozwój reakcji pseudoalergicznej. Oznacza to, że mogą przyczynić się do zwiększenia poziomu histaminy i jej uwalniania, nawet jeśli sama żywność ma niski jej poziom.
Dieta antyhistaminowa czyli dieta o niskiej zawartości histaminy potrafi być wyzwaniem. Dlatego też dobrze jest prowadzić ją pod okiem dietetyka specjalizującego się w dietach eliminacyjnych. Jak działa dieta antyhistaminowa? W oparciu o fazy.
Po wykluczeniu alergii pokarmowej faza eliminacji ściśle ogranicza ilość spożywanej histaminy przez 2-4 tygodnie. Dieta i symptomy muszą być rejestrowane we własnym dzienniku żywności, który jest przydatny w śledzeniu znaczących ulepszeń i nawrotów.
Kolejnym etapem jest faza reintrodukcji, gdzie stopniowo wprowadzasz ponownie żywność zawierającą histaminę, aby określić swoją tolerancję. Nie trzeba tego robić w określonej kolejności i generalnie poleca się, abyś ponownie wprowadził żywność, której najbardziej ci brakuje. Istotne jest natomiast wprowadzanie produktów pojedynczo – powrót do kilku jednocześnie w przypadku wystąpienia objawów uniemożliwi precyzyjne wskazanie, który z nich jest winowajcą.
Tolerancja na poszczególne produkty będące źródłem histaminy jest kwestią wysoce indywidualną w związku z tym własna obserwacja pacjenta stanowi szczególnie istotny element postępowania dietetycznego.
Jeżeli posiadasz więcej pytań, zachęcamy do skorzystania z bezpłatnych porad z naszymi dietetykami za pomocą formularza kontaktowego lub telefonicznie.
Body Chief to jeden z największych cateringów dietetycznych w Polsce. Każdego dnia dostarczamy torby pełne dietetycznych dań do ponad 1000 miejscowości. Sprawdź naszą ofertę i dołącz do tysięcy zadowolonych klientów.