Odkwaszanie organizmu – opinia dietetyka

W ostatnich latach temat „zakwaszania organizmu” oraz potrzeba jego „odkwaszania” zyskały na popularności. Wiele osób sięga po różne diety odkwaszające, specjalne kuracje, bądź kosztowne suplementy, mające na celu rzekomą poprawę zdrowia. Czym jest zakwaszenie organizmu i kiedy tak naprawdę można o nim mówić? Czy stosowanie diety odkwaszającej jest konieczne? Czy odkwaszanie organizmu tak naprawdę ma sens? Wszelkie wątpliwości postaramy się rozwiać w poniższym artykule.

• Spis treści:
• Czym jest zakwaszenie organizmu?
• Przyczyny zakwaszenia organizmu
• Objawy zakwaszenia organizmu
• Sposoby na odkwaszanie organizmu
• Jak odkwasić organizm dietą?
• Jak powinna wyglądać dieta odkwaszająca?
• Podsumowanie

Przeczytaj również: Oczyszczanie organizmu - powitaj wiosnę z nową energią

Czym jest zakwaszenie organizmu?

Według teorii zakwaszenia, różne produkty spożywcze i nawyki mogą prowadzić do zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej, sprawiając, że ciało staje się zakwaszone. Wówczas nadmiar kwasów prowadzi do osłabienia organizmu i wielu problemów zdrowotnych.

W rzeczywistości organizm człowieka naturalnie dba o równowagę kwasowo-zasadową, głównie za pośrednictwem pracy nerek i płuc. Krew zdrowego człowieka ma stałe, lekko zasadowe pH, które organizm reguluje niezależnie od diety. Na zachowanie odpowiedniej równowagi kwasowo-zasadowej (pH krwi wynosi pomiędzy 7,35 a 7,45) mają wpływ układy buforowe, które pozwalają utrzymać odpowiedni zakres tych wartości. Nieznaczne wahania w granicach normy nie są groźne dla zdrowia.

Innym pojęciem jest natomiast kwasica, która często stawiana jest na równi z „zakwaszeniem”. Kwasica metaboliczna to niebezpieczne zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie. To stan w którym organizm nie jest w stanie samodzielnie zneutralizować związków o charakterze kwasotwórczym i ich stężenie we krwi jest powyżej normy. Warto mieć na uwadze, że kwasica jest poważnym stanem, często zagrażającym życiu. W tym przypadku pH krwi spada poniżej bezpiecznej wartości, a naturalne systemy, które pozwalają zachować równowagę kwasowo-zasadową nie są w stanie poradzić sobie z tą sytuacją. Często wymagana jest interwencja lekarza i hospitalizacja pacjenta.

Przyczyny zakwaszenia organizmu

W poprzednim akapicie została wyjaśniona różnica między kwasicą metaboliczną, która jest stanem zagrażającym zdrowiu oraz rzekomym „zakwaszeniem” organizmu. Przyjrzyjmy się jakie mogą być przyczyny obu tych stanów.

Przyczyny kwasicy metabolicznej:

• - zapalenie płuc,
• - cukrzyca typu 1 i 2,
• - sepsa,
• - zatrucie np. etanolem,
• - niewydolność nerek,
• - intensywne biegunki,
• - nadużywanie niektórych leków.

W teorii „zakwaszenia” organizmu często wymienia się przyczyny takie jak:

• - nieprawidłowa dieta, czyli spożywanie dużej ilości mięsa, nabiału, cukru i wysokoprzetworzonych produktów,
• - stosowanie używek np. palenie papierosów, picie alkoholu,
• - siedzący tryb życia,
• - stres,
• - niewystarczające nawodnienie organizmu.

Łatwo zauważyć, że kwasica metaboliczna i rzekome zakwaszenie organizmu to dwie różne rzeczy, które bardzo często są stawiane na równi ze sobą. Kwasica jest poważnym stanem zagrażającym nawet życiu i ma zdecydowanie inne przyczyny niż mityczne zakwaszenie. Nie jest ona wywoływana przez sposób żywienia i styl życia, a przez choroby i poważne zaburzenia funkcjonowania organizmu. Objawia się m.in. zaburzeniami świadomości, zapachem acetonu z ust, bólami brzucha, spadkiem ciśnienia tętniczego a ostatecznie śpiączką, dlatego nie należy bagatelizować tego stanu. Gdy znamy już różnicę między tymi dwoma stanami, przyjrzyjmy się bliżej w dalszej części artykułu teoretycznemu „zakwaszeniu”.

Objawy zakwaszenia organizmu

Zwolennicy teorii „zakwaszania” organizmu uważają, że może się ono objawiać się jako:

• - przewlekłe zmęczenie,
• - ociężałość,
• - obniżona odporność,
• - zaburzenia koncentracji,
• - bóle głowy, mięśni i stawów,
• - problemy z redukcją masy ciała,
• - częste wzdęcia i brak regularnych wypróżnień,
• - suchość skóry,
• - osłabienie paznokci,
• - wypadanie włosów,
• - zgaga.

Powyższe objawy mogą być jednak związane z wieloma bardziej istotnymi czynnikami zdrowotnymi. Zamiast „odkwaszania” organizmu ważne jest, żeby sprawdzić czy zadbaliśmy o wszelkie inne aspekty.

Sposoby na odkwaszanie organizmu

Wiele osób próbuje „odkwasić” organizm stosując specjalne diety i suplementy, pijąc wodę alkaliczną, czy stosując różne kuracje oczyszczające. Te metody są często kosztowne i czasochłonne, a ich skuteczność jest wątpliwa. Nasz organizm nie potrzebuje tego typu działań, ponieważ sam dba o utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej. Aby pozbyć się dolegliwości, które zostały wcześniej wymienione, warto w pierwszej kolejności zastanowić się czy podstawy zdrowego stylu życia zostały przez nas zastosowane.

Jakie są zatem domowe sposoby na „odkwaszenie” organizmu?

• - zadbanie o prawidłową dietę: zwiększenie spożycia warzyw i owoców, ograniczenie cukru i produktów wyskokoprzetworzonych,
• - odpowiednie nawodnienie: picie zalecanej ilości wody oraz włączenie naparów ziołowych, które wspomagają procesy metaboliczne,
• - regularna aktywność fizyczna: ćwiczenia poprawiają krążenie krwi oraz wspomagają naturalne procesy detoksykacji organizmu, a co za tym idzie pomagają utrzymać odpowiednią równowagę kwasowo-zasadową,
• - redukcja stresu i odpowiednia higiena snu: medytacja, techniki relaksacyjne, ograniczenie źródeł stresu i spokojny sen odgrywają ważną rolę w pozbyciu się niechcianych dolegliwości zdrowotnych.

Jak odkwasić organizm dietą?

Na wstępnie warto zaznaczyć, że pożywienie może wpływać na pH moczu, ale nie zmienia w znaczącym stopniu pH krwi, które pozostaje w równowadze. Produkty, które spożywamy na co dzień mają różne pH. Część z nich charakteryzuje się kwasowym, a część zasadowym odczynem. Poniżej znajdziesz przykładowe produkty, które mają działanie zasado- i kwasotwórcze.

Produkty zasadotwórcze (odkwaszające):

• - warzywa (np. kalafior, marchew, sałata, kapusta, ziemniaki, buraki, seler, dynia, szpinak),
• - owoce (np. awokado, winogrona, jabłka, borówki, truskawki, maliny),
• - zioła i przyprawy (np. oregano, bazylia, tymianek, cynamon, kurkuma),
• - napoje (np. zielona herbata, woda z cytryną).

Produkty kwasotwórcze (zakwaszające):

• - nabiał (np. mleko, żółty ser, twaróg, jogurty),
• - mięso i jego przetwory (np. wędliny, pierś z kurczaka, ryby),
• - jaja,
• - cukier,
• - alkohol,
• - orzechy (np. migdały, pistacje, masło orzechowe, orzechy włoskie),
• - produkty zbożowe (np. kasza gryczana, pieczywo żytnie, bułki pszenne), wyjątkiem jest kasza jaglana, która ma właściwości zasadotwórcze.

Dieta ma pewien wpływ na poziom pH moczu, natomiast obecne w organizmie systemy buforowe, pozwalają na utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej. Nerki i płuca, bardzo efektywnie regulują stężenie kwasów i zasad we krwi. U osób zdrowych dieta nie ma istotnego wpływu na poziom pH krwi, a co za tym idzie nie zakwasza organizmu i nie ma potrzeby jego odkwaszania.

Warto również zwrócić uwagę na to, że wymienione produkty zasadotwórcze tj. warzywa, owoce, zioła, woda są elementem prawidłowo zbilansowanej diety i warto je spożywać bez względu na odczyn. W zdrowej diecie należy również unikać cukru, alkoholu czy przetworzonych produktów, które należą do tych kwasotwórczych. W rzeczywistości wprowadzenie takich nawyków ma pozytywny wpływ nie ze względu na rzekome odkwaszanie, ale dlatego, że dostarczają one organizmowi potrzebnych składników odżywczych, błonnika, witamin, składników mineralnych czy antyoksydantów. Taka dieta może wspierać zdrowie i ogólne samopoczucie, ale jej wpływ na „odkwaszanie” organizmu jest niepotwierdzony.

Jak powinna wyglądać dieta odkwaszająca?

Tak jak wcześniej zostało przedstawione w artykule – nie ma konieczności stosowania diety „odkwaszającej”. Warto natomiast włączyć do jadłospisu produkty, które należą do tych zasadotwórczych oraz wprowadzić w życie prawidłowe nawyki żywieniowe. Należy zatem:

• - włączyć do diety warzywa i owoce,
• - ograniczyć lub całkowicie zrezygnować ze spożycia alkoholu,
• - sól zamienić na zioła i przyprawy,
• - ograniczyć spożycie cukru i słodyczy,
• - zadbać o odpowiednie nawodnienie, włączyć do diety zieloną herbatę i napary ziołowe,
• - ograniczyć spożycie mięsa i jego przetworów,
• - zmniejszyć ilość przetworzonej żywności w diecie.

Zalecana dieta „odkwaszająca” opiera się na spożywaniu większej ilości warzyw, owoców, a także unikaniu przetworzonej żywności, mięsa i cukrów. Choć taki sposób odżywania może mieć wiele zalet, warto zauważyć , że nie wynika to z jego odkwaszającego charakteru, ale zdrowych składników, których dostarcza. Unikanie przetworzonej żywności, cukru i tłuszczów nasyconych to uniwersalne zalecenia zdrowotne, niezwiązane bezpośrednio z rzekomym zakwaszeniem. Należy zwrócić także uwagę na to, że niektóre produkty, które mają działanie kwasotwórcze są elementem prawidłowej diety (np. orzechy, jaja, pełnoziarniste produkty zbożowe). Nie należy ich zatem wykluczać z jadłospisu tylko ze względu na ich odczyn, gdyż może prowadzić to do niedoborów pokarmowych.

Podsumowanie

Na podstawie dostępnych źródeł naukowych, odkwaszanie organizmu dietą nie ma potwierdzonego uzasadnienia. Ciało zdrowego człowieka ma sprawnie działający system regulacji pH, który działa niezależnie od chwilowych zmian w diecie. Natomiast w przypadku kwasicy metabolicznej, która może zagrażać zdrowiu i życiu niezbędna jest konsultacja z lekarzem. Zamiast skupiać się na terapiach odkwaszających, lepiej zadbać o zbilansowaną dietę bogatą w warzywa i owoce, odpowiednie nawodnienie, regularną aktywność fizyczną, redukcję stresu oraz odpowiednią higienę snu, które realnie wpływają na poprawę zdrowia. Mit zakwaszania organizmu jest popularny, ale stosowanie kosztownych diet i suplementów nie jest konieczne i może prowadzić do zbędnych wydatków. Zmiany diety w indywidualnych przypadkach warto skonsultować ze specjalistą.

Jeśli masz dodatkowe pytania zachęcamy do kontaktu z dietetykiem Body Chief pod numerem telefonu +48 601 444 466 lub adresem e-mail [email protected]