10 najzdrowszych dodatków na zimowe chłody

Spis treści:
Dlaczego przyprawy są kluczowe dla zdrowia zimą?
1. Cynamon
2. Imbir na przeziębienie
3. Kurkuma
4. Kardamon
5. Goździki
6. Anyż na kaszel i przeziębienie
7. Pieprz Cayenne
8. Gałka muszkatołowa
9. Wanilia
10. Rozmaryn

Przeczytaj również: Miód spadziowy – jak powstaje, na co pomaga, rodzaje

Dlaczego przyprawy są kluczowe dla zdrowia zimą?

Okres zimowy sprzyja częstym przeziębieniom oraz infekcjom. Przyprawy – szczególnie te posiadające wiele cennych właściwości- mają w tym okresie ogromne znaczenie dla zdrowia. Organizm potrzebuje wtedy dodatkowego wsparcia, by radzić sobie z niższymi temperaturami. Zimą zwiększa też nasza ochota na ciepłe potrawy oraz rozgrzewające napoje, najlepiej o aromatycznym, intensywnym smaku i zapachu. Chętniej sięgamy po przyprawy korzenne. Do tych najczęściej stosowanych w kuchni w tym okresie należą: cynamon, imbir, kurkuma, kardamon, goździki, anyż, pieprz cayenne, gałka muszkatołowa, wanilia i rozmaryn.

1. Cynamon

To przyprawa pochodząca z kory drzewa cynamonowego. Jest ceniony nie tylko za swój intensywny słodkawy aromat, ale także posiada szereg korzystnych właściwości:

• Właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Cynamon zawiera związki, które pomagają w walce z infekcjami i stanami zapalnymi, co jest szczególnie ważne zimą, gdy organizm jest bardziej narażony na choroby.
• Regulacja gospodarki węglowodanowej. Przyprawa ta poprawia wrażliwość na insulinę, co może być korzystane dla osób z problemami z gospodarką węglowodanową.
• Wspomaganie trawienia. Działa rozgrzewająco na układ pokarmowy, co zapobiega wzdęciom i gromadzeniu gazów.
• Właściwości antyoksydacyjne. Cynamon jest źródłem antyoksydantów, które chronią organizm przed stresem oksydacyjnym i pomagają w walce z wolnymi rodnikami.

Przykłady użycia: Dodatek do herbaty/kawy, używany w ciastach szczególnie w połączeniu z jabłkami, dodatek do mięs.

2. Imbir na przeziębienie

To korzeń roślinny, który od wieków jest używany nie tylko jako przyprawa, ale także w medycynie naturalnej. W zimie jest szczególnie popularny dzięki:

• Właściwości rozgrzewające. Imbir poprawia krążenie, co pomaga utrzymać ciepło w organizmie w zimowe dni.
• Przeciwzapalne i przeciwbólowe. Zawiera gingerol, który ma silne właściwości przeciwzapalne. Zmniejsza bóle stawów, migreny, a także objawy przeziębienia i grypy.
• Wspomaga trawienie. Działa łagodząco na układ pokarmowy, zmniejszając nudności i redukując wzdęcia. Świetnie działa też na mdłości.
• Wzmacnia odporność – dzięki właściwościom antybakteryjnym wspomaga walkę z infekcjami.

Przykłady użycia: Napary, wypieki – szczególnie ciasteczka, potrawy azjatyckie.

3. Kurkuma

Kurkuma to przyprawa znana przede wszystkim dzięki swojemu intensywnemu żółtemu kolorowi. Jest jednym z najważniejszych naturalnych środków przeciwzapalnych. Posiada silne właściwości:

• Przeciwzapalne. Kurkumina, czyli główny składnik aktywny kurkumy ma działanie przeciwzapalne, które może pomóc w łagodzeniu stanów zapalnych, zmniejszeniu bólu stawów, a także ograniczeniu objawów chorób takich jak reumatoidalne zapalenie stawów.
• Wspierające wątrobę. Kurkuma ma właściwości detoksykujące, wspomagające zdrowie wątroby.
• Wzmacniające odporność. Ma działanie antybakteryjne i przeciwwirusowe, co czyni ją doskonałym wsparciem w sezonie przeziębień.
• Wspomagające trawienie. Pobudza produkcję żółci, co wspomaga trawienie potraw o większej zawartości tłuszczu. Zmniejsza także uczucie wzdęcia i ciężkości po posiłkach.

Sposób wykorzystania: Kurkuma doskonale pasuje do wielu zup, jest częścią przyprawy curry, idealna do dań z ryżem.

4. Kardamon

Kardamon to jedna z najdroższych przypraw na świecie. Może być używany w różnych formach: całe nasiona, mielony proszek lub olejek eteryczny. Ma wiele właściwości zdrowotnych, jak i smakowych. Należą do nich:

• Wspomaganie trawienia - kardamon wspomaga procesy trawienne, łagodzi problemy żołądkowe, w tym wzdęcia, gazy, niestrawność, a także działa rozkurczowo na układ pokarmowy.
• Właściwości przeciwzapalne – kardamon zawiera związki, które mają działanie przeciwzapalne, co może wspomóc w redukcji stanów zapalnych w organizmie, w tym bólów stawów czy infekcji.
• Poprawa krążenia – przyprawa ta poprawia przepływ krwi, co wspiera zdrowie serca i może pomóc w utrzymaniu odpowiedniej temperatury ciała.
• Działanie antyoksydacyjne. Jest źródłem antyoksydantów, które pomagają w walce z wolnymi rodnikami, wspierając zdrowie ogólne oraz chronią komórki przed uszkodzeniami.

Sposób wykorzystania: Świetny dodatek do kawy lub herbaty, używany w deserach (ciastka, lody), często dodawany do potraw z drobiu.

5. Goździki

Goździki to suszone pąki kwiatowe goździkowca, które od wieków są wykorzystywane w kuchni, a także medycynie naturalnej, ze względu na wyjątkowe właściwości zdrowotne.

• Działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Goździki zawierają eugenol, który działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Jest szczególnie skuteczny w łagodzeniu bólu zębów oraz stanów zapalnych.
• Właściwości przeciwbakteryjne. Goździki mają silne właściwości antybakteryjne, co czyni je pomocnymi w walce z infekcjami bakteryjnymi i grzybiczymi. Są doskonałym produktem w sezonie przeziębień i grypy, pomagając w ochronie układu oddechowego.
• Poprawa odporności. Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym goździki wspomagają system odpornościowy.

Przykłady użycia: Napary, desery – np. pierniki, marynaty do mięs, czy bigosu.

6. Anyż na kaszel i przeziębienie

Anyż to przyprawa o charakterystycznym słodkawym zapachu i smaku, popularna w kuchniach Bliskiego Wschodu, Azji i Europy. Wykorzystywana jest zarówno w kuchni jak i medycynie naturalnej.

• Właściwości wspomagające trawienie. Anyż działa korzystanie na układ pokarmowy, łagodzi bóle brzucha, wzdęcia, redukuje gazy oraz wspomaga trawienie. Działa również rozkurczowo, co pomaga w przypadku problemów z jelitami.
• Działanie wykrztuśne. Anyż jest doskonałym środkiem wykrztuśnym, który pomaga w kaszlu i przeziębieniach, wspomagając oczyszczanie dróg oddechowych z nadmiaru śluzu.
• Łagodzenie stresu. Ma działanie uspokajające, relaksujące i może wspomóc w redukcji stresu i lęków, co jest szczególnie nasilone w zimowych miesiącach, gdy dni są krótkie.
• Działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Pomaga w ochronie organizmu przed infekcjami.

Przykłady użycia: Jest dobrym składnikiem naparów, używany w ciastkach, kompotach owocowych. Jest doskonałym dodatkiem do ryb, szczególnie łososia i dorsza.

7. Pieprz Cayenne

Pieprz cayenne to ostra przyprawa pochodząca z suszonych papryczek chilli, która ma szereg korzystnych właściwości zdrowotnych.

• Przyspiesza metabolizm – zawiera kapsaicynę, która może przyspieszać przemianę materii, co wspomaga redukcję tkanki tłuszczowej i pozwala utrzymać odpowiednią temperaturę ciała, co jest szczególnie ważne w chłodniejsze dni. Kapsaicyna wspomaga także wydzielanie soków trawiennych.
• Poprawia krążenie – rozszerza naczynia krwionośne, co może pomóc w walce z uczuciem zimna.
• Posiada właściwości przeciwzapalne. Pieprz cayenne może łagodzić stany zapalne, działając na organizm jako naturalny środek przeciwbólowy. Jest pomocny w łagodzeniu bólu stawów, migren czy bólów mięśniowych.

Sposoby użycia: Głównie dodaje ostrości do dań wytrawnych np. gulasz, może być składnikiem rozgrzewającego napoju np. „czarnej herbaty”

8. Gałka muszkatołowa

Pochodzi z nasion muszkatołowca. Charakteryzuje się delikatnym smakiem pasującym do wielu potraw. Zawdzięczamy jej działanie:

• Uspokajające – posiada właściwości łagodzące stres i napięcie. Pomaga w zasypianiu i poprawia jakość dnu, co jest istotne szczególnie w krótkie dni zimowe.
• Wspomagające trawienie – pomaga w walce z niestrawnością i wzdęciami. Jest także pomocna w przy problemach z biegunką, czy zaparciami.
• Przeciwzapalne – gałka muszkatołowa zawiera związki, które mają działanie przeciwzapalne, co może pomóc przy chorobach stawów czy mięśni.

Sposoby użycia: Doskonale pasuje do kremowych zup czy puree warzywnych. Idealnie komponuje się w ciastach, budyniach i kremach. Może być wykorzystywana także w sosach do makaronu, czy daniach ziemniaczanych.

9. Wanilia

Wanilia to jedna z najbardziej aromatycznych i popularnych przypraw na świecie. Często kojarzona z deserami i słodkim smakiem. To jednak nie wszystko. Posiada również wiele korzyści zdrowotnych.

• Działanie antyoksydacyjne – wanilia jest bogata w związki o działaniu antyoksydacyjnym, które pomagają neutralizować wolne rodniki i chronić komórki przed uszkodzeniami.
• Poprawia nastrój – wanilia ma działanie uspokajające i poprawiające nastrój. Jej aromat może działać kojąco i redukować stres, lęki i napięcia.
• Pobudza apetyt – wanilia może działać jako naturalny środek pobudzający apetyt. Co jest przydatne szczególnie w zimowym okresie spadku energii.

Sposoby użycia: Wanilia jest głównym składnikiem wielu deserów – ciast, losów, kremów, budyniów. Może być dodatkiem do napojów serwowanych na gorąco np. kawy.

10. Rozmaryn

Rozmaryn to przyprawa, która znana jest zarówno w kuchni, jak i w medycynie naturalnej. Ma intensywny, lekko sosnowy zapach i jest pełna cennych właściwości zdrowotnych. Wiąże się to z zawartością wielu składników aktywnych zawartych w jego olejkach eterycznych. Należą do nich między innymi: kwas kawowy, karnozowy, chlorogenowy, oleanolowy, rozmarynowy, ursolowy, kamfora, borneol, cyneol, karnozol, eukaliptol, rozmanol, rozmachinon, pochodne eugenolu oraz diosmina.

• Wspomaga trawienie – łagodzi bóle brzucha, wzdęcia wspomaga trawienie oraz stymuluje wydzielenie soków żołądkowych.
• Poprawa krążenia – działa rozszerzająco na naczynia krwionośne. Składniki zawarte w rozmarynie zapobiegają chorobie niedokrwiennej serca, obniżają ciśnienie tętnicze, poziom glukozy we krwi, poprawiają profil lipidowy.
• Silne działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne – zmiatają wolne rodniki, zmniejszając jednocześnie prawdopodobieństwo pojawienia się nowotworów.

Sposoby użycia: Rozmaryn jest doskonałym dodatkiem do pieczonych ziemniaków, czy mięs. Doskonale sprawdza się w sosach do makaronów, szczególnie tych bazujących na oliwie. Doskonale pasuje do marynat grillowych.

Przyprawy są kluczowe dla zdrowia, ponieważ oferują szereg korzyści, które pomagają organizmowi radzić sobie w trudniejszych warunkach atmosferycznych i w okresie chłodów. Głównymi powodami, by wprowadzić je do codziennej diety są: