Niedoczynność tarczycy wymaga specjalnej uwagi również w kontekście diety. Kiedy w organizmie występuje niedobór hormonów tarczycy, spowalniają się procesy metaboliczne, co może prowadzić do różnorodnych problemów zdrowotnych. Wartościowe podejście do żywienia może pomóc zminimalizować negatywne skutki tej choroby. W tym artykule omówimy produkty zalecane i te, których należy unikać, a także przedstawimy przykładowy jadłospis, który może być pomocny w planowaniu codziennej diety dla osób z tą chorobą.
Przeczytaj również: Witaminy - czym są oraz jaka jest ich rola w diecie
Niedoczynność tarczycy stwierdza się, gdy w organizmie występuje niedobór hormonów tarczycy T3 (trijodotyroniny) oraz T4 (tyroksyny), który powoduje m.in. spowolnienie procesów metabolicznych. Dieta w niedoczynności tarczycy nie odbiega znacząco od codziennej zdrowej diety, natomiast należy przestrzegać kilku dodatkowych zasad, które występują tylko w zaleceniach żywieniowych dotyczących tej jednostki chorobowej. Co do zasady, dzień żywieniowy powinien być podzielony na 4 do 5 posiłków. Przerwy między posiłkami powinny wynosić od 3-4 godzin a ostatni posiłek powinien być spożyty na około 3 godziny przed snem. Wprowadzenie regularności posiłków pomoże poprawić tempo metabolizmu. W przypadku nawagi lub otyłości należałoby również zredukować masę ciała.
Jak w każdej zdrowej codziennej diecie powinno się unikać oczyszczonych produktów zbożowych np. pszennego pieczywa, drobnych kasz, białego ryżu, jasnych makaronów oraz gotowych wyrobów cukierniczych. Jeśli chodzi o nabiał to warto wyeliminować tłusty nabiał, czyli produkty typu sery żółte, śmietana czy sery pleśniowe. Z jadłospisu warto wykluczyć tłuste rodzaje mięsa (boczek, słonina), tłuste wędliny oraz podroby.
Nie ma jednej uniwersalnej diety rekomendowanej dla osób z niedoczynnością tarczycy. Należy ją dobrać indywidualnie dla każdej osoby, w oparciu o jej potrzeby, preferencje smakowe, ale również występowanie dodatkowych jednostek chorobowych.
Utrata masy ciała w przypadku chorób tarczycy jest trudna, jednak nie niemożliwa. Pacjent powinien zaopatrzyć się w odpowiednio dobrane leki i poprawnie rozpisaną dietę. Wartość energetyczna diety powinna być dobrana indywidualnie. W przypadku osób z nadwagą lub otyłością należy wprowadzić dietę redukcyjną. Nie powinno się jednak korzystać z diet bardzo restrykcyjnych, które mogłyby wpłynąć negatywnie na aktywność tarczycy. Bardzo ważnym elementem jest także wdrożenie aktywności fizycznej.
Żelazo - niezbędne do tworzenia hormonów tarczycy. Zbyt mała ilość tego składnika może przyczyniać się do zwiększenia ryzyka chorób tarczycy.
Jod - składnik hormonów tarczycy, niezbędny do ich produkcji. Zarówno nadmiar jak i niedobór jodu może mieć niekorzystny wpływ na działanie tarczycy. Niewystarczająca jego ilość może powodować powstawanie wola tarczycowego, a zbyt duża podaż prowadzi do efektu Wolffa-Chainkoffa.
Selen - jest składnikiem enzymów, które uczestniczą w przemianach T3 i T4 (hormonów tarczycy). Chroni tkankę tarczycową przed stresem oksydacyjnym. Pierwiastek ten może wpływać na zmniejszenie aktywności zapalnej.
Witamina D - zmniejsza produkcję cytokin prozapalnych i stymuluje wytwarzanie cytokin przeciwzapalnych. Zazwyczaj jej stężenie w przypadku osób chorych na niedoczynność tarczycy jest niższe niż u zdrowych.
Dieta tarczycowa powinna opierać się na dostarczeniu produktów spożywczych ze wszystkich grup.
Węglowodany - odpowiednie żywienie powinno opierać się na produktach zawierających węglowodany złożone. Dieta osób chorych na niedoczynność tarczycy powinna zawierać odpowiednią ilość warzyw (z ograniczeniem kapustnych), owoców (jabłka, gruszki, śliwki, wiśnie, maliny) oraz produktów zbożowych (kasza gryczana, pęczak, jaglana płatki owsiane, ryż, pełnoziarniste pieczywo).
Tłuszcze - bardzo ważne jest odpowiednie dostarczanie wraz z dietą wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, szczególnie z rodziny omega-3, obecnych w rybach morskich, oleju lnianym czy rzepakowym, zastępując nimi kwasy tłuszczowe nasycone. Bardzo dobrym źródłem tłuszczów są także orzechy (brazylijskie, włoskie, laskowe) czy też pestki i nasiona (migdały, nasiona dyni, słonecznik).
Białko - odpowiednie spożycie białka u osób chorujących na niedoczynność tarczycy jest istotne ze względu na jego udział w produkcji hormonów tarczycy. Dobrym źródłem białka są: chude mięso z indyka oraz kurczaka, królik, cielęcina.
Błonnik pokarmowy - prawidłowa podaż błonnika poprawia motorykę przewodu pokarmowego oraz zwiększa częstotliwość wypróżnień. Doskonałym źródłem błonnika są: płatki owsiane, pełnoziarniste pieczywo, otręby pszenne oraz surowe warzywa i owoce.
Z diety osoby cierpiącej na niedoczynność tarczycy należy wyeliminować przede wszystkim żywność wysokoprzetworzoną, zawierającą konserwanty, wzmacniacze smaku czy barwniki.
Należy ograniczyć żywność zawierającą substancje wolotwórcze (ich działanie polega na wiązaniu się z jodem i upośledzeniu jego wbudowywania do cząsteczek hormonów tarczycy). Do takich produktów należą: warzywa kapustne (kalafior, brukselka) i inne warzywa krzyżowe, rośliny strączkowe, głównie soja, orzechy ziemne, gorczyca, brukiew.
Ograniczyć należy także produkty będące źródłem cukrów prostych (np. cukierki, wafelki, słodkie napoje, ciastka, owoce kandyzowane).
Należy unikać tłuszczów z produktów pochodzenia zwierzęcego, zawierających duże ilości nasyconych kwasów tłuszczowych, a także przyczyniających się do odkładania cholesterolu.
W przypadku niedoczynności tarczycy główną metodą leczenia jest stosowanie leków zawierających lewotyroksynę. Sposób żywienia, skład oraz czas spożywanych posiłków mają tutaj bardzo duże znaczenie. Pozytywnie na wchłanianie tego leku wpływa przyjmowanie go godzinę przed śniadaniem wraz z dodatkiem pokarmów zawierających kwas askorbinowy. Negatywnie na wchłanianie wpływa natomiast: kawa, sok grapefruitowy, produkty sojowe oraz duże ilości błonnika.
Więcej przydatnych informacji: Dieta przeciwzapalna – zasady, co jeść a czego nie?
Jeśli masz dodatkowe pytania zachęcamy do kontaktu z dietetykiem Body Chief pod numerem telefonu +48 601 444 466 lub adresem e-mail [email protected]